33 Weg!

Alles gedaan om mn kinderen goed achter te laten: emmer na emmer, kruiwagen na kruiwagen vol met water.. zakken vol koeienpoep.. Omar de bananen fluisteraar neemt het stokje over tot de regen komt. Aan de wolken zal het niet liggen.. Kanaale Kanaale..het komt  Insjallah!

Daaaag!!!! I am leaving The Gambia!! Leaving my family.. leaving my friends ..

32 Aftellen

Het grote aftellen is begonnen. Bij 4x slapen zijn we begonnen. Vandaag dus noch twee keer het avond ritueel: aan tafel eten, in bad en daarna een boekje lezen in bed. Afgesloten met het slaapliedje dat ik al sinds zijn babytijd voor hem zong: "Malang heeft op zijn wiege-gordijntje.."
We zijn een klein jaartje verder, maar wat een verschil. Toen Tapha er nog was liep de conversatie grotendeels via hem in het  Mandinka. Nu we met ons tweetjes zijn praten we samen in een combi van Mandinka-Engels-Nederlands. Het is me zelfs gelukt hem over te halen te praten als er een probleem is ipv stokstijf niets meer zeggen. "My shoes.. niet goed" of "I am hungry.. ik wil brood.." Ik prijs hem de hemel in.
En dan de pret die we hebben in de teil, terwijl de kinderen hier krijsen als ze keihard schoon geboend worden met prik-zeep.. "Suloo! Aapje!"en 123 mag hij met een handdoek om op mijn nek springen. Met 66 jaar strompel ik met het natte mormel naar zijn bedje.
Vanavond zei ik dat ik hem ga missen. Dat ik een foto wil zodat ik met hem kan praten. "En Sally! En Sibou! En de (zwerf)kat!" Ja..ik ga ze allemaal missen.
Maar wat verlang ik naar rust want de laatste dagen sleep ik me voort..

31 Miauw!

Kwart over twaalf 's nachts. "Miau! Miau!". Hoor ik nou nog steeds mijn poesjes? Het moet niet gekker worden.. Het zal wel de zwartwitte kat zijn die de laatste weken mijn restjes krijgt. "Miauauau!" klinkt het hoog en klagelijk. Normaal lig ik in coma na een lange dag werken, maar dit zielige geluid houdt me verder uit de slaap. Ik wurm me onder het muskietennet vandaan en schijn met de WakaWaka door de tralies. Ik schrik. Zitten er nou twee grijze ratten onder mijn raam? "Miau" klinkt het nogmaals. Nee! Niet twee kleine katjes alstublieft!!!
Bij de voordeur heb ik viswater voor Sally neer gezet. Ja hoor.. daar zitten ze  piepklein te wezen naast de grote pan. Sally komt direct aanlopen maar doet ze niets. Zucht. "Niet jouw pakkie an Tien!" praat ik stoer in mezelf en schenk een beker vol Bayleys in. Pfht! Ook nog maar een sigaretje erbij. Het geluid sterft weg achter de Roundhut. Ik weet er een metalen plaat te staan. Daarachter 'wonen' ze waarschijnlijk. Pal onder het wc raampje. Malang attendeerde me al eerder op het gemiauw maar echt serieus nam ik het niet. Nu wel dan? Vier dagen voor vertrek?
Verder slapen maar en proberen te vergeten dat we een poezenkraamkamer hebben ;-)

30 Blauw blauw hemelsblauw

Als gekken verven Mama en ik de veranda blauw. Nadat Malang en ik de poesjes weggebracht hadden zongen we: "..blauw blauw hemelsblauw.. Malang is die kat van jou..?" Opeens wist ik wat we als troost gingen kopen: Hemelsblauwe verf! Malang wees aan welke hij mooi vond en sponsordochter Mama vloog ermee tegen de pilaren op. Geweldig!

29 Sally

Over trouw gesproken.. in 2013 zette Tapha een hondje op mijn schoot toen we langs een jongen reden die op het punt stond hem te droppen in de bush. We noemden haar Sally, naar mijn overleden poes. Een klein jaar later bleek ze zwanger.. te laat dus om te steriliseren. Een complete hondenfamilie  kwam erbij: 4 puppies. Met liefde groeiden ze op. Echter, de een na de ander verdween.  Ik was nog niet in Holland of mij bereikte het bericht dat Sally een hele lelijke wond had aan haar kop. Gebeten door haar eigen zoon..
Om een lang verhaal kort te maken: toen ik dit jaar in februari terug kwam was alleen Sally nog over en haar dochter, inmiddels ook zwanger. Het geld dat ik voor sterilisatie had achter gelaten bleek voor iets anders (?!?) gebruikt door mijn lieftallige husband. Elf jonkies stierven -gelukkig-  achter mekaar want veel te klein. Sally was ondertussen een oog verloren. Het was teveel voor mij om dit alles nog recht te zetten na alles wat er inmiddels gepasseerd was en ik besloot het  in godsnaam dan maar 'los te laten'. Ze woonden inmiddels op Taphas vroegere compound en waren Gambiaanse honden geworden, levend van rijst en graten terwijl ze van mij altijd hondenvoer en een liefdevolle verzorging kregen. Sally springt nog altijd hysterisch tegen me op als ik haar compound oprijd en wordt pas rustig als ik tegen haar praat en haar knuffel.
En toen eergisteren: opeens stond ze voor de Roundhut, niet van plan om te vertrekken. Dat er twee poesjes waren deerde haar niet. Ze ging languit op de vloer van de huiskamer liggen en viel voor uren in slaap. Ze is niet meer weg gegaan. Zo trouw.. zo lief.. goed om te zien na de trouweloosheid van voorheen mijn geliefde ;-)

28 Au! Afscheid!

Het grote afscheid is begonnen: morgen brengen Malang en ik de poesjes naar de dierenarts (terug). "We feel it" zoals ze hier zeggen bij ernstige emoties. Ik probeer er al dagen voorzichtig op aan te sturen maar vanavond moest het maar eens concreet worden. Na troetelen op schoot en een fotosessie was het tijd voor Malang om in bad te gaan. Als een geslagen hondje liet hij het gebeuren en droge snikken in bed waren het vervolg.
Het is niet anders. Afscheid nemen is moeilijk. En dan is dit nog maar een voorproefje voor over een week als ik vertrek :-(
I feel it..

27 Kartong kids

Zondagmiddag. Tijd vrij gemaakt om familie in Kartong te bezoeken. Treurig. Moeder al 2 maanden afwezig. Vader nergens meer toe gemotiveerd om diverse redenen. En dochter van 12 die naast school het hele huishouden incl. 4 kinderen draaiende probeert te houden. Pfht..
Tijd om ze aan de ellende te ontrukken: in de jeep en op! Naar zee! Wat een top idee. Ze hebben even genoten.. Even kind zijn..

26 Ramadan

1
"Ram-ma-dan
Jam-mer-dan"

Iets te lang de telefoon opgelaad in de jeep en dus... geen krimp meer.
"Waarschuw me als je iemand ziet die kan helpen duwen" zeg ik tegen Malang en geef mezelf de opdracht rustig te blijven. Na een tydje roept hij me. Een donkeycar komt voorbij met een volwassen man en een puber.
"Can you help pushing the car please?"
Zijn  hoofd schudt nee.. zijn handen maken een hulpeloos gebaar. "Vasting. I am vasting". Dank u wel. "Abarrakaa bake!" En verder is er geen kerel te bekennen. Ik weet hoe ze liggen. Languit over drie stoelen binnen in huis. Bijkans bewusteloos.
Opeens heb ik een hekel aan ramadan :-(
Geen jeep maar ook geen oplaad mogelijkheid meer. Dat wordt kluizenaar spelen..

2
Ik bedacht me ongeveer een jaar geleden: Aan wie zou ik dit constructie speelgoed geven? Malang had de oplossing. Hij haalde het eigenhandig uit de kist en begon samen met Kawsu autootjes te maken. Heel normaal voor Hollandse kids maar hier heel bijzonder. Concentratie is sowieso ver te zoeken en met alles wordt 'gevoetbald'. Dus ben ik nogal trots dat ze zingend - "one..two..three..four.. " - al meer dan een uur op de mat ermee aan het spelen zijn.

3
Harde werkers! Malang en zijn vriend 'pounden'  de keiharde koeienpoep om rond de sticks te verkruimelen als mest. De sticks zijn stukken tak van Marijke Mol haar prachtige bloementuin. Die zijn kaal in de grond gestopt en beginnen al uit te lopen:-) Nog  twee weken te gaan dat we ze water kunnen geven. Daarna is mijn hoop gevestigd op regen. Ik heb weliswaar uitgelegd aan de buurvrouw dat zij ze water mag geven als ik weg ben. Maar of ze dat doet..? Bloemen kun je immers niet eten dus de motivatie daartoe is er waarschijnlijk niet. Dus wordt het vertrouwen op 'overleven'. Wat zowel mensen als natuur gewoon zijn te doen ;-)

25 Zielig

Toen ik gisteren eindelijk eens tijd vrij maakte om de kussenhoezen van het  toekomstige (?!) bankje met Mama te verven, bleken bij terugkomst op de compound 15 kids de boel op stelten te hebben gezet. 'Als de kat van huis is.." . Helaas.. de katten waren thuis. "Robby is sick!" wist Malang me direct te informeren. Met een half verlamd lijfje sleepte mijn katje zich de roundhut in toen ik eindelijk de deur opende. Hoe kon ik zo stom zijn om de beestjes buiten te sluiten? Wie weet hadden ze hem als voetbal gebruikt of volleybal. Dat kan hier allemaal. En misschien had hij wel een dwarslaisy.. Ik raakte in paniek en schreeuwde dat ze allemaal op moesten rotten. "Bodje! Al banta! Iteriaaa!" Ze stoven alle kanten op en in een mum van een tijd zat ik met Malang bij het hulpeloze diertje treurig te wezen, niet wetend wat te doen. Vragen wat er gebeurd was had weinig zin gezien zijn beperkte engels en nederlands. Wat heen en weer smsen met de dierenarts en vriendin mirte kwam niet verder dan: kom morgen maar langs.
En zo reed ik 50 km heen en 50 km terug door de bloedhitte. Maar het had wel nut gehad. Een injectie en en voedingsadvies: europese kattenvoeding.. zeg maar luxe Sheba. Het werkte. Al direct viel hij aan op de vleespasta en wist niet van ophouden.
Je kunt natuurlijk alles proberen lokaal op te lossen.. maar daar hangt een prijskaartje aan: een bijna verhongerd katje.
De kussenhoezen zijn ondertussen droog geworden en ik zit quasi relaxed aan een biertje. Robby scharrelt wat rond en sleept zijn pootjes achter zich aan. En Malang wil eten.
Aan de slag maar weer !

24 Aanpassen

Ondanks dat ze nauwelijks iets eten - probeer van alles waaronder nb broodpap met lokale pindakaas! - zijn ze heel levendig. Te soms. Ik zit onder de krassen van hun scherpe babynageltjes.
De tegelman komt ook vandaag weer eens niet.Pfht. Dus gaan we - Mama en ik - de hoezen van de bank verven. Het heet 'Batik' maar is eigenlijk tie&dye. Afbinden van de stof. Helaas is het bankje zelf niet met de container mee gekomen. Wel schijnt hij 'onderweg' te zijn. In NL zou je niet goed worden van al die niet nagekomen afspraken met werkers en niet aangekomen containerspul. Hier zucht je nog maar eens en verander je je plan..

23 opvoeden

Een vaag zonnetje. De rook van de afval die ik zojuist verbrand heb maakt het er niet echt beter op. Om van de ramen maar niet te spreken. Die zijn er vorig jaar met siliconenpasta ingezet. Daartoe is het glas meegenomen met als gevolg dat het een soort vlekkerig matglas is. Met scheermesjes ben ik begonnen het eraf te halen, maar ben na twee ruitjes gestopt. Monnikkenwerk. En ik ben geen monnik, en ook geen non. Dat bleek vanochtend weer eens toen ik tegen Malang uitviel omdat hij op niets antwoord gaf.

Stokstijf stond hij in de kamer. Er is dan wat. Vragen "wat is er?" lijkt zijn gedrag  alleen maar te stimuleren.
"Speak please Malang!"  verzoek ik hem dringend. "Praat! Als je niet praat weet ik niet wat er is.."
Goed dat werkt dus niet. Dan maar over tot actie.
"Pak je stoel en eet je broodje op. Pindakaas met banaan, lekker! En drink je thee.."
 Nors kijkt hij voor zich uit en reageert totaal niet. Ik voel boosheid opkomen, terecht of onterecht, en zeg hem dat als hij niets zegt zonder eten naar school kan gaan. Nog geen knippering van de ogen. Bij mij: frustratie. Dat ik niet in staat ben dit kind te ontdooien. Het is vreselijk Afrikaans om zo te reageren maar ik kan er niets mee. Dan komt het moment dat het genoeg is.
"Ok..Geen brood? geen thee? Naar school dan. Pak je fiets." En ik flikker woedend zijn thee met melk over de compound. Dat ziet hij. Wat nu? Ik wil best lief en aardig doen maar vaak werkt dat alleen maar omgekeerd. Nieuwe actie dan.
"Kom even bij me zitten" en klop op mijn been. Langzaam schuifelt hij naar me toe, neemt plaats op mijn schoot en legt zijn koppie tegen me aan. Weer leg ik hem uit dat als er iets is hij moet praten.
"Al zeg je maar Yes! Of Ha! of Ja!" Hij knikt slechts.
Ik hou mijn oor voor zijn mond en test: "wil je je broodje opeten?"
Heel zacht piept hij Yes! in mijn oor.
Ik geef hem een reuzen compliment.
"Goed zo! Zie je wel? Wil je ook thee?"  
"Ha!" fluistert hij weer en wrijft over zijn knie. Ik kijk en zie een zoveelste dikke bobbel waaronder ongetwijfeld weer pus schuilt.
" Doet je knie pijn?" 
"Yes!"
Opgelucht dat hij het begrepen lijkt te hebben haal ik een pleister met jodium en plak hem erop. Tevreden kijkt hij naar me op. Dat been was waarschijnlijk de boosdoener. Hij maakt zich denk ik terecht zorgen dat hij zulke pijnlijke diepe gaten heeft die maar ontsteken en lekken. Al een week verbind ik het. Maar als hij een paar dagen bij zijn moeder is kan ik daarna overnieuw beginnen. Misschien durft hij het daarom niet aan te kaarten en blijft liever stil.
Het zij zo. Ik ga door tot de jodium en de pleisters op zijn. Van opgeven heb ik nog nooit gehoord.

Als hij zijn broodje opgepeuzeld heeft en zijn thee gedronken lopen we samen naar de poort. Malang met de fiets aan de hand. Ik lach. Hij lacht terug.
Zeg maar "I go to school." Lachend herhaalt hij het.
En nu: "Ik ga naar school."  Ook dat zegt hij na. Tevreden aai ik hem over zijn koppie.
"Goed hoor! nou.. kus!" En ik geef hem een extra dikke op zijn wang. Spontaan kust hij terug. Eenmaal op zijn fietsje draait hij zich nog even om. Hij ziet er blij uit en zwaait. "Dag schat!"
Zucht. Opvoeden is een challenge..